O NAMA
Međunarodni festival angažovanog filma
Filmski festival Slobodna zona osnovan je 2005. godine kao prvi festival u Srbiji posvećen angažovanim dokumentarim i igranim ostvarenjama iz celog sveta koja se bave ljudskim pravima, društvenim pojavama i problemima, temama širokog socijalnog spektra.
Od 2013. godine organizuje se istovremeno u tri grada, Beogradu, Novom Sadu i Nišu, a 2023. priključen je i Kragujevac.
Svake godine na programu je preko 50 ostvarenja iz celog sveta raspoređenih u nekoliko takmičarskih i netakmičarskih selekcija. Festival je među prvima uveo programske linije posvećene najmlađima i afirmaciji ženskih prava.
Slobodna zona je član Međunarodne mreže festivala filmova o ljudskim pravima (Human Rights Film Network) i partner u Balkanskoj dokumentarnoj distributivnoj mreži zajedno sa festivalima i organizacijama iz regiona: ReStart iz Zagreba, Dokufest iz Prizrena, Makedox iz Skoplja, Demiurg iz Ljubljane i Underhill iz Podgorice.
Slobodna zona donela je jedan potpuno novi narativ za filmsku i festivalsku scenu u Srbiji i novu dimenziju posmatranja filma – kao sredstva za obrazovanje, za otvaranje važnih tema, pionirski prostor za dijalog i debate posle procesa raspada Jugoslavije.
Od samog početka ohrabruje i poziva publiku da preispita svoje vrednosti, predrasude i podelu odgovornosti u socijalnom i kulturnom kontekstu u kojem živi.
Festival i dalje, zajedno sa svojom publikom, traži odgovore i ukazuje na nepravdu prema ranjivima i neprivilegovanima, prema prirodi i resursima.
Filmskim programom i vrednostima za koje se zalaže, šalje poruku da je čovek vredan da se njime i dalje njime bavimo i borimo za njegova prava.
Kroz svoje filmske i prateće programe Slobodna zona ugostila je neke od najznačajnijih reditelja, teoretičara, kritičara, filozofa i drugih javnih ličnosti sa prostora bivše Jugoslavije.
Glavni program
Okosnicu festivala čine Međunarodna selekcija i Regionalna selekcija „Horizonti Balkana” iz kojih najbolja ostvarenja (po ocenama žirija) dobijaju nagrade za Najbolji angažovani film.
Žiri sačinjen od srednjoškolaca odlučuje o najboljem filmu iz programske linije za mlade, EU Teen Zone (koja je do 2023. bila razdvojena na Selekciju 14 + i Selekciju 8+)
Od 2023. nagrada za najbolji film se dodeljuje i u novoustanovljenoj selekciji Prva dva koraka, posvećenoj prvim i drugi rediteljskim ostvarenjima.
Svake godine gledaoci aktivno učestvuju, davanjem svojih ocena, u izboru za Nagradu publike.
Među programskim celinama su i Ženska linija (Women Line), Zelena zona (Green Zone), i Zona bez granica (Zone Without Borders).
Prateći programi
Govorni/debatni program Noćni razgovori dodatno je uticao na vidljivost festivala i pojačao kontakt i interakciju sa publikom. Od 2018. je promenio formu i pod nazivom Kompas Slobodne zone okuplja filozofe, politikologe, kulturne radnike i druge javne ličnosti da zajedno sa publikom diskutuju o temama koje pokreću filmovi sa festivala.
Sonar prepoznaje i ispituje granice dokumentarnog filma i arhivskog materijala kao medija u savremenom društvu, internetu i društvenim mrežama. Digitalni propeler je namenjen profesionalcima iz filmske industrije iz celog sveta okrenut ka istraživanju distribucije filma digitalnim putem, a zahvaljujući programu Cross Media (2014 – 2016) Slobodna zona bila je jedan od prvih festivala, u međunaordnim okvirima, koji je otvorio prostor za nove tehnologije u službi pripovedanja.
Turneja & Slobodna zona Junior
Jedinstven i prepoznatljiv kao pionirski projekat u širem regionu Balkana koji traje tokom cele godine, festival je proširio svoje delovanje kroz deo šire inicijative koja uključuje festivalsku turneju i obrazovne programe pod „kapom” Slobodne zone Junior.
Turneja Slobodne zone se održava svakog proleća već 20 godina i prikazuje nekoliko najbolje ocenjenih filmova sa prethodnog festivalskog izdanja u više od 50 gradova i mesta u Srbiji.
Slobodna zona Junior kroz Fond B92 organizuje radionice dokumentarnog filma za mlade, a u saradnji sa Aktivom profesora građanskog vaspitanja izdala je nekoliko priručnika za nastavnike i učenike za upotrebu filma kao dopunskog sredstva u nastavi u osnovnim i srednjim školama.
Nagrada „Olivera Ranđić”
Od 2023. godine Slobodna zona dodeljuje nagradu za najkreativniji doprinos (ne)formalnom obrazovanju koja nosi ime prerano preminule koordinatorke Slobodne zone Junior.
Zahvaljujući Oliveri Ranđić tokom nepunih 15 godina proizvedeno je više od 60 kratkih omladinskih filmova u Srbiji i regionu, a svojom inicijativom bila je i najzaslužnija za kreiranje i uspeh programa Film kao dodatno sredstvo u nastavi koji je ušao u više od 60 odsto srednjih i osnovnih škola na teritoriji Republike Srbije, kao i na Filozofski fakultet u Beogradu.